منو
راه حل های جهانی لجستیک
حمل و نقل چندمنظوره
حمل و نقل چندمنظوره یک رویکرد جالب است که بخش بزرگی از مشکلات حمل و نقل بار را حل می کند. ادغام حمل و نقل دولتی و خصوصی در یک سیستم حمل و نقل چند منظوره امکان کاهش هزینه‌های حمل و نقل و همچنین زمان حمل و نقل را فراهم می‌کند. همانطور می‌دانید، حمل و نقل چند منظوره عموما با بیش از یک نوع حمل و نقل تحت مالکیت یک اپراتور عمل می کند. این شامل استخدام بیش از یک وسیله حمل و نقل مانند ترکیبی از کامیون، هواپیما یا کشتی به ترتیب است.
انواع حمل و نقل چند منظوره:
- زمین - دریا - زمین
- جاده - هوا - جاده
- دریا - هوا – دریا
ساختمان حرفه ی حمل و نقل بین المللی تشکیل شده از زیرشاخه های فروانی است که جنبه های مختلف آن از قبیل ابعاد کالا ، قوانین و مقررات ، انبارداری ، تکنولوژی و بسته بندی را که ایجاد شرایط مناسب برای حمل با وسایل نقلیه را میسر می کند ، مورد بررسی قرار می دهد .
بخش حمل و نقل یکی از مؤلفه‌های اصلی زنجیره تامین در جوامع رشد یافته می باشد و از عوامل موثر بر فراوانی نماگرها اقتصاد خرد و کلان کشور محسوب می‌شود . توسعه متوازن بخش باربری در تمامی شیوه‌ها و بهره‌برداری مناسب از آن به عنوان پیش‌نیاز توسعه بخش‌ها در کل به افزایش امنیت ملی می‌انجامد و زمینه ساز توسعه سیاسی و اجتماعی نیز خواهد شد.
حمل و نقل چند وجهی یا ترکیبی یکی از مصادیق گسترش زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه خدمات تجارت خارجی و ترانزیت بین المللی و داخلی می باشد . حمل و نقل ترکیبی در هر کشور واسطه ی داد و ستد صنایع آن کشور است که چرخ تولید را به حرکت درآورده و موجبات توسعه کسب و کار و اقتصاد در جامعه را فراهم می کند . اگر پایه ی مناسبی برای حمل و نقل چندوجهی داشته باشیم ، در مسیرهایی که با استفاده از ناوگان دریایی کوتاه تر می شوند از کشتی، در مسیرهای طولانی که امکان آن وجود داشته باشد از راه‌آهن و در مسیرهای کوتاه و خاص از حمل و نقل جادهای میتوان بهره برد.
در راستای آگاه شدن از میزان فعالیت دولت در بخش توسعه حمل و نقل ترکیبی و توجه به این سیستم حمل کالای نوین در روابط تجاری و اقتصاد بین‌المللی ، یکی از اساتید دانشگاه علم و صنعت چنین بیان داشت که با توجه به توسعه روزافزون حمل و نقل کانتینری در دنیا و ایران، استفاده از تمهیداتی مناسب برای اینکه بتوان کالاهای زیادی را به خصوص در بنادر به سرعت جابه‌جا کرد، لازم و ضروری است ؛ نیاز داریم امکاناتی را در راستای تسهیل تخلیه و بارگیری و تشریفات گمرک ایجاد کنیم.
یکی از مسائلی که برای توسعه این حرفه مفید است ، برگزاری همایش ها و اجماع افراد مسئول به منظور ایجاد تحقیقات گسترده ، جمع آوری مستندات و پیشنهادات اجرایی است . استفاده از زیرساخت های مناسب ، تاسیسات پیشرفته در مناطق بارگیری و تخلیه و تکنولوژی به روز از عوامل توسعه صنعت حمل و نقل ترکیبی می باشد .
ترابری کالا به طور کلی به 4 دسته دریایی ، هوایی ، زمینی(جاده ای) و ریلی تقسیم می شود . از آنجاییکه هیچ کنوانسیون لازم الاجرای بین المللی مشخصی که در سـطح بـین الملـل در خصوص حمل و نقل چندوجهی کالا پذیرفته نشده است ، از این رو ، تشخیص این که در یـک دعـوای حقوقی ، چه قوانین و مقرراتی قابل اعمال و یا قانون حاکم به حساب می آید ، امر آسانی نیست.
با وجود اینکه قوانین حمل و نقل بین المللی به طور خاص برای هر یک از روش های باربری لجستیک کاربرد دارند برخی از این کنوانسیونها مقررات خاصی در مورد حمل ونقل چندوجهی فراهم کرده اند لذا می توان تصور نمود که در شرایط خاصی یکی از همین کنوانسیونهاي حمل ونقل یک وجهی را در مورد دعواي مورد بحث میتوان حاکم دانست .
از مزایای حمل و نقل ترکیبی که در تجارت بین المللی و زنجیره حمل و نقل نقش دارد در حوزه ی کاهش زمان و نقاط جابجایی کالا می توان به کاهش زمان اتلاف در ترابری کالا ، کاهش خطرات آسیب به بارو دزدی یا مفقودی کالا ، بهره گیری شرکت باربری از توانمندی های ارتباطی و عملیاتی ، کنترل لحظه به لحظه کالا در طول مسیر اشاره کرد .
قیمت های حمل و نقل بین المللی کالا با توجه به حجم سفارش شما ،و طریقه ی حمل آن ، نوع تحویل و مقصد ترابری و مبدا انتقال تعیین می شوند . اینکه محموله از طریق کدام یک از روش های حمل و نقل چندوجهی از جمله دریایی ، هوایی ، ریلی و زمینی(جاده ای) ارسال می شود ، هزینه ی برداشت بار از کارخانه تا محل تحویل کالا چگونه محسابه می شود ، اینکه آیا هزینه های انبار داری و ورود به مقصد در آن لحاظ گشته است و اینکه آیا هیچ ضمانتی برای تحویل به موقع کالا وجود دارد از موارد قابل توجه در برآورد قیمت های حمل کالا محسوب می شود .
شهریار افندی‌زاده ، نماینده ویژه دولت در امر ترانزیت و رئیس سازمان راهداری دولت دهم ، دارای مدرک دکترای مهندسی حمل و نقل و ترافیک از دانشگاه کارلتون (کانادا) بوده و هم‌اکنون به عنوان استاد در دانشگاه‌هایی نظیر علم و صنعت به تدریس می‌پردازد.
وی در این خصوص بر این باور است که قطعاً اگر بخواهیم تخلیه و بارگیری و انبارداری، در بنادر انجام شود، طبیعتاً نیازمند فضاهای زیادی هستیم که البته این فضا امکانات و ظرفیت ما را در عبور و جابه‌جایی کاهش می‌دهد ؛ مهم‌ترین مشکلی که امروزه بنادر ساحلی به علت رشد سریع استفاده از کانتینر در حمل و نقل دریایی با آن مواجه هستند، فقدان فضای کافی به منظور ساخت انبار و همچنین نبودن دسترسی مطلوب به مقاصد کالا به علت استفاده از شیوه‌های سنتی انتقال کالا است.
با استفاده از حمل و نقل ترکیبی می توان این امکان را در بنادر خشک برای استفاده ارزان از این سیستم‌ها و رشد اقتصادی فراهم کرد . در این راستا متناسب با دستورالعمل های تهیه شده، سعی شده است با ارگان‌هایی که با حمل و نقل چندوجهی مرتبط هستند نظیر سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، سازمان بنادر و دریانوردی، گمرک جمهوری اسلامی ایران، شرکت راه‌آهن و از این قبیل هماهنگ شود تا ارکانی شوند برای تصمیم‌گیری اینکه چگونه یک بندر خشک می‌تواند حمل و نقل ترکیبی را پیشرفت و توسعه دهد. در کشور ما با توجه به قانون برنامه پنجم و موضوع افزایش ظرفیت و راندمان وضعیت فعلی ، امکان توسعه حمل و نقل ترکیبی فراهم شده و جزو وظایف دولت در خصوص جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است.
ایشان بر این باور است که در مسئله ی احداث بنادر خشک ، توجه به چندین نکته ضروری می نماید ؛ اول اینکه بنادر در نزدیکی مراکز تولید و مصرف باشند یعنی کالا در کوتاه‌ترین زمان شرایط توزیع و مصرف داشته باشد ؛ در اولویت دوم سیستم‌های حمل و نقل بار باید بتوانند به این بنادر خشک متصل شوند ؛ البته جاده‌ها که قطعاً به این بنادر متصل می‌شوند اما اتصال خط‌آهن هم به این درایو پورت‌ها بسیار مهم است؛ در همین راستا، دستورالعملی تهیه شده است که «پیشنهاد احداث و بهره‌برداری از پایانه‌های ترکیبی» نام دارد؛ در این دستورالعمل، سرمایه‌گذار بخش خصوصی این امکان را دارد که با فضای فراهم شده که قطعاً به مراکز تولید و صنعت هم نزدیک است، رشد کند، اما این فضا نیازمند انواع حمل و نقل و زیرساخت‌های پایه ای است که نمونه آن اتصال شبکه‌های ریلی و جادهای مناسب است.
اهداف اصلی پروژه ها و طرح های فعلی متوجه ترانزیت کالا در مسیرهای اصلی کریدور شمال – جنوب در قلمرو ایران است. با ترکیب سیستم‌های باربری ریلی و جاده ای ، می توان حمل و نقل ترکیبی را داشت ؛ هم اکنون در کریدور شمال ـ جنوب میتوان ترکیبی از ریل و جاده را ایجاد کرد . از ویژگی های مهم حمل و نقل در کریدور شمال – جنوب امکان ایجاد فضای حمل و نقل چند وجهی و ترابری سریع، ارزان و ایمن کالا بین آسیا و اروپا است؛ ضمن آنکه تقاطع‌های متعددی با گذرگاه‌های موجود بین کشورهای آسیای میانه و اروپا از جمله کریدور تراسیکا دارد که موجب توزیع مبادلات شمال - جنوب و شرق - غرب می‌شود. از دیگر امکاناتی که در این مسدله وجود دارند اینست که از طریق پایانه‌های مرزی، می توان حمل و نقل ترکیبی داشت و به جای آنکه در پایانه‌ها انبار سازی کنیم، برای کالاهایی نظیر سوخت و از این قبیل، میتوان اجازه داد که از پایانه با شرایط عبور کنند، به داخل کشور آمده و در آنجا مکان‌هایی ایجاد شوند تا تمام امور گمرکی و مسائل مختلف دیگر انجام شود.
در آنجا ترکیب با کانتینر می‌تواند شبکه ریلی یا جادهای باشد، بنابراین بنادر و پایانه‌ها باید محلی برای عبور باشند و به هیچ عنوان نباید تشریفات گمرکی، چک کردن استانداردها، انبارداری در کنار پایانه‌ها رخ دهد، زیرا امروزه این روش منسوخ شده است.
بخش حمل و نقل یکی از مؤلفه‌های اصلی زنجیره تامین در جوامع رشد یافته می باشد و از عوامل موثر بر فراوانی نماگرها اقتصاد خرد و کلان کشور محسوب می‌شود . توسعه متوازن بخش باربری در تمامی شیوه‌ها و بهره‌برداری مناسب از آن به عنوان پیش‌نیاز توسعه بخش‌ها در کل به افزایش امنیت ملی می‌انجامد و زمینه ساز توسعه سیاسی و اجتماعی نیز خواهد شد.
حمل و نقل چند وجهی یا ترکیبی یکی از مصادیق گسترش زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه خدمات تجارت خارجی و ترانزیت بین المللی و داخلی می باشد . حمل و نقل ترکیبی در هر کشور واسطه ی داد و ستد صنایع آن کشور است که چرخ تولید را به حرکت درآورده و موجبات توسعه کسب و کار و اقتصاد در جامعه را فراهم می کند . اگر پایه ی مناسبی برای حمل و نقل چندوجهی داشته باشیم ، در مسیرهایی که با استفاده از ناوگان دریایی کوتاه تر می شوند از کشتی، در مسیرهای طولانی که امکان آن وجود داشته باشد از راه‌آهن و در مسیرهای کوتاه و خاص از حمل و نقل جادهای میتوان بهره برد.
در راستای آگاه شدن از میزان فعالیت دولت در بخش توسعه حمل و نقل ترکیبی و توجه به این سیستم حمل کالای نوین در روابط تجاری و اقتصاد بین‌المللی ، یکی از اساتید دانشگاه علم و صنعت چنین بیان داشت که با توجه به توسعه روزافزون حمل و نقل کانتینری در دنیا و ایران، استفاده از تمهیداتی مناسب برای اینکه بتوان کالاهای زیادی را به خصوص در بنادر به سرعت جابه‌جا کرد، لازم و ضروری است ؛ نیاز داریم امکاناتی را در راستای تسهیل تخلیه و بارگیری و تشریفات گمرک ایجاد کنیم.
یکی از مسائلی که برای توسعه این حرفه مفید است ، برگزاری همایش ها و اجماع افراد مسئول به منظور ایجاد تحقیقات گسترده ، جمع آوری مستندات و پیشنهادات اجرایی است . استفاده از زیرساخت های مناسب ، تاسیسات پیشرفته در مناطق بارگیری و تخلیه و تکنولوژی به روز از عوامل توسعه صنعت حمل و نقل ترکیبی می باشد .
ترابری کالا به طور کلی به 4 دسته دریایی ، هوایی ، زمینی(جاده ای) و ریلی تقسیم می شود . از آنجاییکه هیچ کنوانسیون لازم الاجرای بین المللی مشخصی که در سـطح بـین الملـل در خصوص حمل و نقل چندوجهی کالا پذیرفته نشده است ، از این رو ، تشخیص این که در یـک دعـوای حقوقی ، چه قوانین و مقرراتی قابل اعمال و یا قانون حاکم به حساب می آید ، امر آسانی نیست.
با وجود اینکه قوانین حمل و نقل بین المللی به طور خاص برای هر یک از روش های باربری لجستیک کاربرد دارند برخی از این کنوانسیونها مقررات خاصی در مورد حمل ونقل چندوجهی فراهم کرده اند لذا می توان تصور نمود که در شرایط خاصی یکی از همین کنوانسیونهاي حمل ونقل یک وجهی را در مورد دعواي مورد بحث میتوان حاکم دانست .
از مزایای حمل و نقل ترکیبی که در تجارت بین المللی و زنجیره حمل و نقل نقش دارد در حوزه ی کاهش زمان و نقاط جابجایی کالا می توان به کاهش زمان اتلاف در ترابری کالا ، کاهش خطرات آسیب به بارو دزدی یا مفقودی کالا ، بهره گیری شرکت باربری از توانمندی های ارتباطی و عملیاتی ، کنترل لحظه به لحظه کالا در طول مسیر اشاره کرد .
قیمت های حمل و نقل بین المللی کالا با توجه به حجم سفارش شما ،و طریقه ی حمل آن ، نوع تحویل و مقصد ترابری و مبدا انتقال تعیین می شوند . اینکه محموله از طریق کدام یک از روش های حمل و نقل چندوجهی از جمله دریایی ، هوایی ، ریلی و زمینی(جاده ای) ارسال می شود ، هزینه ی برداشت بار از کارخانه تا محل تحویل کالا چگونه محسابه می شود ، اینکه آیا هزینه های انبار داری و ورود به مقصد در آن لحاظ گشته است و اینکه آیا هیچ ضمانتی برای تحویل به موقع کالا وجود دارد از موارد قابل توجه در برآورد قیمت های حمل کالا محسوب می شود .
شهریار افندی‌زاده ، نماینده ویژه دولت در امر ترانزیت و رئیس سازمان راهداری دولت دهم ، دارای مدرک دکترای مهندسی حمل و نقل و ترافیک از دانشگاه کارلتون (کانادا) بوده و هم‌اکنون به عنوان استاد در دانشگاه‌هایی نظیر علم و صنعت به تدریس می‌پردازد.
وی در این خصوص بر این باور است که قطعاً اگر بخواهیم تخلیه و بارگیری و انبارداری، در بنادر انجام شود، طبیعتاً نیازمند فضاهای زیادی هستیم که البته این فضا امکانات و ظرفیت ما را در عبور و جابه‌جایی کاهش می‌دهد ؛ مهم‌ترین مشکلی که امروزه بنادر ساحلی به علت رشد سریع استفاده از کانتینر در حمل و نقل دریایی با آن مواجه هستند، فقدان فضای کافی به منظور ساخت انبار و همچنین نبودن دسترسی مطلوب به مقاصد کالا به علت استفاده از شیوه‌های سنتی انتقال کالا است.
با استفاده از حمل و نقل ترکیبی می توان این امکان را در بنادر خشک برای استفاده ارزان از این سیستم‌ها و رشد اقتصادی فراهم کرد . در این راستا متناسب با دستورالعمل های تهیه شده، سعی شده است با ارگان‌هایی که با حمل و نقل چندوجهی مرتبط هستند نظیر سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، سازمان بنادر و دریانوردی، گمرک جمهوری اسلامی ایران، شرکت راه‌آهن و از این قبیل هماهنگ شود تا ارکانی شوند برای تصمیم‌گیری اینکه چگونه یک بندر خشک می‌تواند حمل و نقل ترکیبی را پیشرفت و توسعه دهد. در کشور ما با توجه به قانون برنامه پنجم و موضوع افزایش ظرفیت و راندمان وضعیت فعلی ، امکان توسعه حمل و نقل ترکیبی فراهم شده و جزو وظایف دولت در خصوص جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است.
ایشان بر این باور است که در مسئله ی احداث بنادر خشک ، توجه به چندین نکته ضروری می نماید ؛ اول اینکه بنادر در نزدیکی مراکز تولید و مصرف باشند یعنی کالا در کوتاه‌ترین زمان شرایط توزیع و مصرف داشته باشد ؛ در اولویت دوم سیستم‌های حمل و نقل بار باید بتوانند به این بنادر خشک متصل شوند ؛ البته جاده‌ها که قطعاً به این بنادر متصل می‌شوند اما اتصال خط‌آهن هم به این درایو پورت‌ها بسیار مهم است؛ در همین راستا، دستورالعملی تهیه شده است که «پیشنهاد احداث و بهره‌برداری از پایانه‌های ترکیبی» نام دارد؛ در این دستورالعمل، سرمایه‌گذار بخش خصوصی این امکان را دارد که با فضای فراهم شده که قطعاً به مراکز تولید و صنعت هم نزدیک است، رشد کند، اما این فضا نیازمند انواع حمل و نقل و زیرساخت‌های پایه ای است که نمونه آن اتصال شبکه‌های ریلی و جادهای مناسب است.
اهداف اصلی پروژه ها و طرح های فعلی متوجه ترانزیت کالا در مسیرهای اصلی کریدور شمال – جنوب در قلمرو ایران است. با ترکیب سیستم‌های باربری ریلی و جاده ای ، می توان حمل و نقل ترکیبی را داشت ؛ هم اکنون در کریدور شمال ـ جنوب میتوان ترکیبی از ریل و جاده را ایجاد کرد . از ویژگی های مهم حمل و نقل در کریدور شمال – جنوب امکان ایجاد فضای حمل و نقل چند وجهی و ترابری سریع، ارزان و ایمن کالا بین آسیا و اروپا است؛ ضمن آنکه تقاطع‌های متعددی با گذرگاه‌های موجود بین کشورهای آسیای میانه و اروپا از جمله کریدور تراسیکا دارد که موجب توزیع مبادلات شمال - جنوب و شرق - غرب می‌شود. از دیگر امکاناتی که در این مسدله وجود دارند اینست که از طریق پایانه‌های مرزی، می توان حمل و نقل ترکیبی داشت و به جای آنکه در پایانه‌ها انبار سازی کنیم، برای کالاهایی نظیر سوخت و از این قبیل، میتوان اجازه داد که از پایانه با شرایط عبور کنند، به داخل کشور آمده و در آنجا مکان‌هایی ایجاد شوند تا تمام امور گمرکی و مسائل مختلف دیگر انجام شود.
در آنجا ترکیب با کانتینر می‌تواند شبکه ریلی یا جادهای باشد، بنابراین بنادر و پایانه‌ها باید محلی برای عبور باشند و به هیچ عنوان نباید تشریفات گمرکی، چک کردن استانداردها، انبارداری در کنار پایانه‌ها رخ دهد، زیرا امروزه این روش منسوخ شده است.